วิเคราะห์สถานการณ์น่าจับตาในปีนี้
เนื่องในโอกาสครบรอบ 40 ปีที่รัฐบาลจีนแผ่นดินใหญ่ประกาศสาส์นถึงชาวไต้หวันผู้เป็นพี่น้องร่วมชาติ หรือ “เก้า ไถว่าน ถงเปา ซู”ประธานาธิบดี สีจิ้นผิง ได้มีแถลงการณ์ประกาศจุดยืนของรัฐบาลจีนต่อสถานะของไต้หวันว่า ไต้หวันจะต้องรวมเป็นหนึ่งเดียวกับจีนทั้งประเทศ โดยเป็นการรวมชาติด้วยกระบวนการสันติ ผ่านการเจรจาหารือด้วยความจริงใจและความพยายามอย่างยิ่งยวด แต่เตือนว่า จีนพร้อมที่จะใช้กำลังทหาร หากมีประเทศมือที่สามเข้าแทรกแซงหรือมีกลุ่มเรียกร้องเอกราชไต้หวันขัดขวางการรวมชาติ
สีจิ้นผิงเท้าความถึงเหตุแห่งการแยกไต้หวันออกจากแผ่นดินใหญ่ว่า สองดินแดนระหว่างช่องแคบต้องแยกจากกันมา 70 ปีแล้ว ประเด็นปัญหาเรื่องไต้หวันเกี่ยวข้องกับชะตากรรมของจีนในยุคสมัยใหม่ หลังสงครามฝิ่นเมื่อปี 1840 ประเทศตะวันตกรุกรานจีน และจีนตกอยู่ในสภาพน่าอเนจอนาถเผชิญทั้งปัญหาภายในและภายนอก ไต้หวันถูกต่างชาติครอบครองนานถึงครึ่งศตวรรษ แต่พี่น้องชาวจีนแผ่นดินใหญ่และไต้หวันพยายามต่อสู้เพื่อต้านการรุกรานอย่างแข็งขัน จนกระทั่งบรรลุผลในปี 1945 เมื่อไต้หวันกลับมาเป็นของจีนอีกครั้ง ทว่า หลังจากนั้นเกิดสงครามกลางเมือง ทำให้ไต้หวันแยกจากแผ่นดินใหญ่อีกครั้งในปี 1949
สีจิ้นผิงกล่าวว่า นับถึงเวลานี้ผ่านมา 70 ปีแล้ว ทุกฝ่ายพยายามที่จะแก้ปัญหาประเด็นไต้หวันด้วยกระบวนการต่างๆ ทั้งด้วยความพยายามของคนแผ่นดินใหญ่ และคนไต้หวัน ซึ่งสีจิ้นผิงใช้คำที่นุ่มนวลว่า พี่น้องร่วมชาติชาวไต้หวัน (ไถว่าน ถงเปา) ซึ่งหมายถึงกลุ่มที่คิดที่จะผสานไมตรีกับแผ่นดินใหญ่ โดยกระบวนการที่ฝ่ายจีนนำเสนอคือ “หนึ่งประเทศ สองระบบ” (อี้กั๋ว เหลี่ยงจื้อ) อันเป็นหลักการร่วมชาติด้วยวิธีการสันติ ขณะเดียวกันก็ย้ำในหลักการจีนเดียว (อีเก้อจงกั๋ว) พร้อมยืนยันว่า หลักการจีนเดียวไม่เป็นอุปสรรคต่อพรรคการเมืองในไต้หวัน แต่ต้องยุติการเผชิญหน้ามาเป็นการหารือ เลิกที่จะเอาชนะฝ่ายเดียว มาเป็นการที่ทุกฝ่ายชนะร่วมกัน
เนื่องในโอกาสที่จีนฉลองครบรอบ 40 ปีของการเปิดประเทศและปฏิรูปเศรษฐกิจพอดี สีจิ้นผิงยังเอ่ยคำว่า การรื้อฟื้นความยิ่งใหญ่ของชาติ (ฟู่ซิง) อยู่บ่อยครั้ง ซึ่งเป็นแนวคิดหลักของสีจิ้นผิง ที่จะผลักดันให้จีนมีความมั่งคั่ง เป็นประเทศพัฒนา และมีความยิ่งใหญ่เหมือนในอดีต ซึ่งถือเป็นแนวคิดเรื่อง “ความฝันของจีน” (จงกั๋วเมิ่ง) โดยเขาชี้ว่า “ความฝันของจีน” เป็นความฝันร่วมกันของพี่น้องร่วมชาติ 2 ดินแดน เมื่อจีนแผ่นดินใหญ่มั่งคั่ง ไต้หวันก็จะไม่ถูกทอดทิ้ง
อย่างไรก็ตาม แม้จะกล่าวด้วยหลักการและความถ้อยทีถ้อยอาศัย แต่สีจิ้นผิงยังไม่ทิ้งท่าทีแฝงคือความแข็งกร้าว โดยกล่าวว่า “คนจีนจะต้องไม่สู้กับคนจีนด้วยกันเอง ... (แต่) เราไม่สัญญาว่าจะไม่ใช้กำลังและยังต้องใช้มาตรการที่จำเป็นในการตอบโต้การแทรกแซงจากภายนอก และกลุ่มเรียกร้องเอกราชไต้หวันจำนวนน้อยนิดและความพยายามแยกตัวเป็นเอกราช แต่จะไม่มุ่งทำร้ายพี่น้องร่วมชาติชาวไต้หวัน พี่น้องร่วมชาติทั้งสองฝั่งจะต้องแสวงหาสันติภาพ พิทักษ์สันติภาพ และแบ่งปันสันติภาพร่วมกัน”