ระบบการถอดเสียงอันชาญฉลาดที่ทำให้คนกว่าพันล้านคนอ่านออกเขียนได้

พินอิน คือระบบในการถอดเสียงภาษาจีนมาตรฐาน ด้วยตัวอักษรละตินพร้อมด้วยสัญลักษณ์วรรณยุกต์ ทำให้การเรียนภาษาจีนมีความง่ายขึ้น เพราะสามารถอ่านและเขียนแบบตัวสะกดได้เลย ไม่ต้องจำอักษรภาพที่มีความซับซ้อน และช่วยให้อัตราการอ่านออกเขียนได้เพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก และช่วยให้ชาวต่างชาติเรียนภาษาจีนอย่างแพร่หลาย โดยตัวอย่างการสะกดคำแบบพินอิน เช่น จงกั๋ว (中国) ที่แปลว่าประเทศจีน จะถอดเสียงอ่านเป็นอักษร Zhōng ( จง 中) guó ( กั๋ว 国) เป็นต้น

ผู้คิดค้นระบบพินอินขึ้นมาคือ โจวโหย่วกวง นักภาษาศาสตร์ที่เกิดที่เมืองฉางโจว มณฑลเจียงซู เมื่อปี ค.ศ. 1906 ในสมัยราชวงศ์ชิง และเมื่อพรรคคอมมิวนิสต์ขึ้นมามีอำนาจ ก็ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าคณะกรรมการปฏิรูปภาษาจีนเพื่อให้การศึกษาแก่ประชาชนง่ายและสะดวกขึ้น กระทั่งคิดค้นการนำอักษรละตินมาผสมกับสัญลักษณ์กำหนดเสียงสูงต่ำ จนเป็นที่มาของระบบอักษรพินอินในปี 1958 และประกาศใช้ทั่วประเทศในปี 1979

โจวโหย่วกวง ยังมีคุณูปการใหญ่หลวงด้านการศึกษาของจีน เช่น ทำงานแปลสารานุกรม Encyclopedia Britannica ซึ่งเป็นคลังความรู้ระดับโลกเป็นภาษาจีน อีกทั้งท่านยังมีอายุยืนยาว กระทั่งบุตรชายของท่านเสียชีวิตไปก่อนในวัย 80 ปี เหลือแต่หลานสาวและเหลน และแล้วในวันที่ 14 ม.ค. 2018 โจวโหย่วกวงก็ถึงแก่กรรมในวัย 111 ปี ท่ามกลางความอาลัยของชาวจีนทั้งประเทศ ที่มอบสมัญญานามให้ท่านว่า บิดาแห่งพินอิน

ภาพโดย Vmenkov และ Fong C