เผย 2 สาเหตุการกลับมาติดโควิด-19 ซ้ำรอบ2 ของผู้ป่วย เกิดจากไวรัสหลบซ่อนในตัวและปะทุใหม่-เกิดจากเชื้อภายนอก

เมื่อวันที่ 26 ส.ค. 63 ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้แสดงความเห็นเกี่ยวกับสาเหตุของการติดเชื้อโควิด-19ซ้ำรอบ2ของผู้ป่วย โดยมีเนื้อหาน่าสนใจดังนี้

การกลับเป็นใหม่ครั้งที่สองของโควิด-19

1- เกิดจากเชื้อที่ติดจากครั้งแรกแล้วก็หลบซ่อนอยู่ในตัวและปะทุขึ้นมาใหม่

กรณีเช่นนี้พบได้ตั้งแต่ไวรัส นิปาห์ ซึ่งเป็น RNA ไวรัสเหมือนกัน ที่ทำให้เกิดสมองอักเสบเฉียบพลันทำให้เกิดหลอดเลือดอักเสบอย่างรุนแรงโดยเชื้อนี้มาจากค้างคาว ทั้งนี้เมื่อหายแล้วอีกสองปีถัดมาเกิดสมองอักเสบขึ้นมาใหม่แต่คราวนี้ไม่ใช่หลอดเลือดอักเสบว่าเป็นเนื้อสมองอักเสบจริง

กรณีของไวรัสอีโบล่า หลังจากที่รอดชีวิตจากการติดเชื้อครั้งแรกไวรัสเข้าไปหลบซ่อนอยู่ในลูกตาหรือในสมอง หลังจากนั้น มีลูกตาและสมองอักเสบ

ไวรัสโควิด-19 สามารถหลบซ่อนในที่ต่างๆได้ ถ้าไม่สามารถกำจัดได้หมดสิ้นในระยะแรกและกลไกของการกดหัวไวรัสในที่ต่างๆนั้นอาจไม่ได้ใช้กลไกเหมือนกันกับในระยะแรกก็ได้ และอาจแตกต่างกันในแต่ละเนื้อเยื่อหรืออวัยวะ

ที่ผ่านมาการกลับเป็นใหม่ครั้งที่สองมีรายงานประปรายอยู่แล้วในประเทศจีนตั้งแต่ต้นปี 2563 แต่ไม่รุนแรง

แต่ทั้งนี้ในอนาคตจะรุนแรงหรือไม่ก็ตาม คงไม่สามารถบอกได้

2- เกิดจากเชื้อจากภายนอกและเกิดการติดใหม่จริงครั้งที่สอง

ไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะภูมิคุ้มกันที่จำเพาะต่อไวรัสโควิด-19 หลังจากที่เป็นครั้งแรกนั้น ต้องการทั้ง ภูมิที่ได้จากน้ำเหลืองและจากระบบเซลล์ภูมิคุ้มกัน

ภูมิคุ้มกันไนน้ำเหลืองนั้นสลายตัวไปเร็วมากในระยะเป็นเดือน แม้ไม่ทุกคน แต่อย่างน้อย 15% ขึ้นไปจะหายไปใน 2-3 เดือน ดังที่พบในการศึกษาในประเทศไทยในจังหวัดทางภาคใต้ โดยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทีมใบยาและพันธมิตรร่วมกับทางจังหวัด

แต่ถ้าระบบความจำของภูมิคุ้มกัน ไม่บกพร่อง แม้มีการติดเชื้อใหม่ก็จะมีการปลุกระดมภูมิขึ้นมาต่อต้านไวรัสอย่างรวดเร็ว (anamnestic response) และทำให้ไม่มีอาการเลยหรือมีอาการเพียงเล็กน้อย

ดังนั้น ไม่มีทางทราบได้ว่าการเป็นครั้งที่สองจากเชื้อภายนอกจะรุนแรงหรือไม่ ขึ้นอยู่กับปัจจัยดังข้างต้น

นอกจากนั้นยังขึ้นอยู่กับหน้าตาของเชื้อไวรัส ถ้ามีลักษณะรูปร่างหน้าตาผิดเพี้ยนไปจากเดิมจนระบบความทรงจำ จำไม่ได้ ก็จะเป็นเสมือนติดเชื้อใหม่ ดังนั้นความรุนแรงอาจจะมากหรือน้อยได้ อย่างที่พบในการติดครั้งแรก

หรือในอีกกรณีหนึ่งรูปร่างหน้าตาแปลกไปบ้างจำได้ แต่ไม่ทำลาย กลับชักชวน ให้เข้าไปในบ้าน เช้าไปในเซลล์ภูมิคุ้มกัน เสียเอง และเกิดการอักเสบอย่างรุนแรงกว่าที่ควรจะเป็นซึ่งในลักษณะนี้เกิดขึ้นได้แน่นอน แต่จะมากหรือน้อย บ่อยเพียงใด?และเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงในความปลอดภัยและประสิทธิภาพของวัคซีนโควิด-19