บทวิเคราะห์โดยสำนักข่าวรอยเตอร์ (Reuters) ชี้ธนาคารของรัฐ 6 แห่งส่งเสริมเงินหยวนดิจิทัล (e-CNY) ก่อนเทศกาลช้อปปิ้ง เป็นการใช้อำนาจทางการเมืองเพื่อให้ประชาชนมีทางเลือกมากขึ้นนอกเหนือจาก Alipay, WeChat Pay ซึ่งเกิดขึ้นพร้อมกับการควบคุมอิทธิพลของยักษ์ใหญ่ทาง

ในเซี่ยงไฮ้ซึ่งเป็นศูนย์กลางการค้าของจีนธนาคารของรัฐใหญ่ 6 แห่งกำลังโปรโมตหยวนดิจิทัลอย่างเงียบๆ ก่อนเทศกาลช้อปปิ้งในวันที่ 5 พฤษภาคมโดยดำเนินนโยบายทางการเมืองเพื่อให้ผู้บริโภคมีทางเลือกในการชำระเงินนอกเหนือจาก Alipay และ WeChat Pay

ธนาคารต่างๆ กำลังชักชวนให้ร้านค้าและลูกค้ารายย่อยดาวน์โหลดกระเป๋าเงินดิจิทัลเพื่อให้สามารถทำธุรกรรมระหว่างโครงการนำร่องได้โดยตรงด้วยสกุลเงินหยวนดิจิทัล โดยข้ามระบบชำระเงินที่แพร่หลายโดยบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยี Ant Group ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของ Alibaba รวมถึงบริการของบริษัท Tencent

"ผู้คนจะตระหนักว่าการชำระเงินหยวนแบบดิจิทัลสะดวกมากจนฉันไม่ต้องพึ่งพา Alipay หรือ WeChat Pay อีกต่อไป" เจ้าหน้าที่ธนาคารที่เกี่ยวข้องกับการเปิดตัว e-CNY สำหรับการทดลองในเซี่ยงไฮ้กล่าว ซึ่งเจ้าหน้าที่ไม่ได้รับอนุญาตให้พูดคุยกับสื่อและปฏิเสธที่จะระบุตัวตน ทั้งนี้ การใช้ e-CNY ในเซี่ยงไฮ้อยู่ภายใต้คำแนะนำขอธนาคารกลางของจีน

การพัฒนาสกุลเงินดิจิทัลแห่งชาติของจีนซึ่งก้าวไปไกลกว่าประเทศเศรษฐกิจหลักอื่นๆ ที่ยังอยุ่ในขั้นความคิดริเริ่ม และดูเหมือนว่าทางการจีนจะมีความพร้อมมากขึ้นที่จะทำลายการครอบงำตลาดของ Alipay ของ Ant Group และ WeChat Pay ของ Tencent ในด้านการชำระเงินออนไลน์

การรุกคืบดังกล่าวเกิดขึ้นพร้อมกับความพยายามของรัฐบาลจีนในการจำกัดพฤติกรรมต่อต้านการผูกขาดในภาคอินเทอร์เน็ตซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการควบคุมอิทธิพลของยักษ์ใหญ่ในธุรกิจด้านนี้

ทางการจีนได้สกัดการเปิดขาย IPO มูลค่า 37,000 ล้านดอลลาร์ของ Ant ในเดือนพฤศจิกายนและเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมาได้กำหนดให้มีการปรับโครงสร้างใหม่ในกลุ่มบริษัทฟินเทคที่ควบคุมโดยแจ็ค หม่า และ Alibaba Group Holdings ของแจ็ค หม่าก็เพิ่งถูกลงโทษตามกฎหมายต่อต้านการผูกขาดโดยถุกเรียกค่าปรับเป็นเงิน 2,800 ล้านดอลลาร์

ในฉากหน้า ธนาคารประชาชนจีน (PBOC) ซึ่งเป็นธนาคารกลางของจีนกล่าวว่า e-CNY จะไม่แข่งขันกับ AliPay หรือ WeChat Pay และทำหน้าที่เป็น "แบ็คอัพ" หรือ "ตัวสำรอง" เท่านั้น

แต่ลึกๆ แล้วแล้วธนาคารของรัฐแห่งต่างๆ ที่ทำการตลาดด้วยสกุลเงินดิจิทัลให้กับ PBOC กล่าวอย่างตรงไปตรงมาถึงความตั้งใจของรัฐบาลจีนที่จะบั่นทอนการครอบงำของบริษัทใหญ่ทั้งคู่

"Big data คือความมั่งคั่ง ใครก็ตามที่เป็นเจ้าของข้อมูลก็จะรุ่งเรือง" เจ้าหน้าที่ธนาคารอีกคนหนึ่งที่ได้รับมอบหมายให้ส่งเสริม e-CNY กล่าว

"WeChat Pay และ Alipay เป็นเจ้าของมหาสมุทรแห่งข้อมูล" เขากล่าวเสริมว่าดังนั้นการเปิดตัว e-CNY จึงช่วยอำนวยความสะดวกในการรณรงค์ต่อต้านการผูกขาดของจีนและช่วยให้รัฐบาลควบคุมข้อมูลขนาดใหญ่ได้

PBOC และ Tencent ปฏิเสธที่จะตอบสนองต่อคำร้องขอความคิดเห็นจากสำนักข่าวรอยเตอร์

Ant ปฏิเสธที่จะแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่าง Alipay และ e-CNY ในขณะที่ MYbank ที่ได้รับการสนับสนุนจาก Ant ได้กล่าวว่าเป็น "หนึ่งในภาคีที่มีส่วนร่วมในการวิจัยและพัฒนา" ของ e-CNY และ "จะดำเนินการทดลองใช้อย่างต่อเนื่องตามข้อตกลงโดยรวมของธนาคารประชาชนจีน (PBOC)"

เงินสดดิจิทัลe-CNY เป็นส่วนหนึ่งของธนบัตรและเหรียญทางกายภาพของจีนหรือสกุลเงินหมุนเวียน (M0) และเปิดตัวเมื่อปีที่แล้วในโครงการนำร่องขนาดเล็กในสี่เมือง

ภายใต้ระบบการจำหน่ายแบบสองชั้น PBOC จะออกสกุลเงินดิจิทัลให้กับธนาคารซึ่งจะส่งเงินไปยังบุคคลและบริษัท ต่างๆ

ธนาคารทั้ง 6 แห่งในโครงการนำร่อง e-CNY ประกอบด้วยผู้ให้กู้รายใหญ่ที่สุดของจีน เช่น ธนาคารอุตสาหกรรมและพาณิชย์แห่งประเทศจีน (Commercial Bank of China), ธนาคารเกษตรแห่งประเทศจีน (Agricultural Bank of China), ธนาคารแห่งประเทศจีน (Bank of China), และธนาคารเพื่อการก่อสร้างแห่งประเทศจีน (China Construction Bank)

"ความสะดวกในการใช้งานของ e-CNY นั้นน่าจะเทียบได้กับ Alipay และ WeChat Pay ในขณะที่ฟังก์ชั่นการรักษาความปลอดภัยมีแนวโน้มที่สูงกว่าและมีความซับซ้อนเช่นเดียวกับ Bitcoin" HSBC เขียนในรายงานล่าสุดพร้อมเสริมว่าคาดว่าสกุลเงินดิจิทัลจะ "แพร่หลาย" ในประเทศจีน

หนึ่งในแรงจูงใจที่น่าจะอ้างถึงโดย HSBC ที่อยู่เบื้องหลังการผลักหยวนดิจิทัลดันคือความปรารถนาของธนาคารกลางในการควบคุมช่องทางการชำระเงินและข้อมูลการบริโภคจาก Alipay และ WeChat Pay

สิ่งที่ขาดไปอย่างชัดเจนกระเป๋าเงินดิจิทัลซึ่งยังอยู่ระหว่างการทดสอบขั้นเบต้า สามารถใช้ร่วมกับแอปยอดนิยมได้หลายสิบแอปเช่น Meituan, JD.com, Didi และ Bilibili แต่ไม่สามารถเชื่อมโยงกับ WeChat หรือ Alipay ได้อย่างชัดเจน นั่นหมายความว่าไม่มีธนาคารใดที่เข้าร่วมสามารถโอน e-CNY ระหว่างกระเป๋าเงินดิจิทัลของตนกับแพลตฟอร์มการชำระเงินที่จัดตั้งขึ้นทั้งสองได้

"PBOC ไม่ต้องการเห็นเงินถูกส่งผ่านระบบการชำระเงินของบุคคลที่สาม" นายธนาคารคนหนึ่งกล่าวโดยอ้างถึงความจำเป็นในการ "แยกข้อมูล" Wilson Chow หัวหน้าทีม Global TMT Leader ของบริษัท PwC China กล่าวว่า e-CNY จะสร้างกระบวนการดิจิทัลให้เกิดกับ "หลักไมล์สุดท้าย" ของการบริโภค คือการทำให้ธนาคารและร้านค้าสามารถเก็บข้อมูลและรับข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับรูปแบบการใช้จ่ายได้

ขณะนี้ข้อมูลดังกล่าวถูกครอบงำโดย Alipay และ WeChat Pay ซึ่งควบคุมตลาดการชำระเงินออนไลน์ของจีนรวมกั น 94%

แต่การยอมรับ e-CNY จำนวนมากจะไม่เกิดขึ้นในชั่วข้ามคืน

Chow คาดการณ์ว่า e-CNY จะมีสัดส่วนประมาณ 10% ของตลาดการชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ของจีนในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าโดยร่วมกับ Alipay และ WeChat Pay

เพื่อดึงดูดผู้ใช้ ธนาคารต่างๆ กล่าวว่า PBOC มีแนวโน้มที่จะมอบ "อั่งเปา" เป็นเงินสดดิจิทัลฟรีหรือส่วนลดให้กับชาวเซี่ยงไฮ้ในช่วงเทศกาลช้อปปิ้งที่กำลังจะมาถึงซึ่งเป็นงานที่มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการใช้จ่ายเพื่อกระตุ้นการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจจากโควิด-19

หลี่ปั๋ว รองผู้ว่าการ PBOCกล่าวในฟอรัมเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่าการยอมรับ e-CNY ในประเทศจะมาก่อนการผลักดันให้ e-CNY เป็นการชำระเงินข้ามพรมแดน ซึ่งนักวิเคราะห์หลายคนเชื่อว่าจะหนุนสถานะโลกของเงินหยวนในขณะที่จีนพยายามทำลายการครอบงำของระบบการชำระเงินดอลลาร์ในที่สุด

"ลำดับความสำคัญของการทำให้เงินหยวนเป็นดิจิทัลในปัจจุบัน คือการส่งเสริมการใช้ภายในประเทศ" หลี่กล่าว

AFP PHOTO / STR / China OUT