วิกฤตขยะพลาสติกล้นมหาสมุทรยังมีทางแก้แค่ไม่เมินเฉย โดย จารุณี นาคสกุล

แต่ละปีมีขยะพลาสติกไหลไปกองรวมกันในมหาสมุทรกว่า 9 ล้านตัน และจากรายงานขององค์กรไม่แสวงกำไร Ocean Conservancy เมื่อปี 2017 ประเทศไทยติดอันดับเป็น 1 ใน 5 ประเทศในเอเชียที่ทิ้งขยะพลาสติกมากที่สุดในโลก จนกลายเป็นปัญหาใหญ่ระดับโลก เพราะกว่าขยะเหล่านี้จะย่อยสลายได้ก็ใช้เวลากว่า 450 ปี เรียกว่าคนทิ้งเสียชีวิตไปแล้ว แต่ขวดที่เราทิ้งยังคงอยู่ไปจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน

ขยะพลาสติกจากน้ำมือมนุษย์คร่าชีวิตสัตว์น้ำและนกทะเลไปแล้วนับไม่ถ้วน อย่างวาฬนำร่องที่เกยตื้นตายที่ จ.สงขลาเมื่อปีที่แล้วก็พบขยะพลาสติกอยู่ในท้องถึง 80 ชิ้น อีก 5 เดือนต่อมาก็เกิดเหตุซ้ำรอยขึ้นที่อินโดนีเซีย แต่กรณีหลังนี้พบขยะพลาสติกมากถึง 6 กิโลกรัม รายงานของ The Guardian แจกแจงข้อมูลที่ยิ่งทำให้น่าเศร้าใจว่า ขยะที่อยู่ในท้องวาฬตัวนี้มีแก้วพลาสติก 115 ใบ ขวดพลาสติก 4 ใบ  ถุงพลาสติก 25 ใบ รองเท้าแตะ 2 คู่ กระสอบไนลอน และขยะพลาสติกอื่นๆ อีกนับพันชิ้น

มนุษย์อาจจะยังไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากขยะพลาสติกเหล่านี้ แต่ในท้ายที่สุดสารพิษที่หลุดออกมาจากขยะพลาสติกที่ลอยเป็นแพในมหาสมุทรก็ไปจบลงที่อาหารทะเลที่มนุษย์เราบริโภค และเข้าไปอยู่ในร่างกายเราในที่สุด

ปัญหาและผลกระทบดังกล่าวนี้เองที่จุดประกายให้ เจมส์ ลองครอฟท์ นักเคมีจากมหาวิทยาลัยเดอรัมในประเทศอังกฤษ คิดค้นขวดน้ำแบบใหม่ไร้พลาสติกขึ้นมาแก้ปัญหานี้ เพื่อให้การดำเนินชีวิตของมนุษย์ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด

ขวดไร้พลาสติกนี้ชื่อว่า CHOOSE WATER ซึ่งทำจากวัสดุธรรมชาติ 100% และไม่ต้องใช้ส่วนประกอบที่มาจากเชื้อเพลิงฟอสซิลแบบที่ขวด PET หรือขวดพลาสติกที่เราใช้กันทุกวันนี้ ขวดไร้พลาสติกนี้ย่อยสลายได้ภายใน 3 สัปดาห์เมื่อสัมผัสกับน้ำทะเล และหากสัตว์น้ำกินเข้าไปก็ไม่เป็นอันตราย

ด้านในของขวด CHOOSE WATER ทำจากวัสดุผสมหลายชนิดที่ลองครอฟท์คิดค้นขึ้นมา ด้านนอกทำจากกระดาษหนังสือพิมพ์รีไซเคิลที่ผ่านการทำความสะอาดหมึกออกหมดแล้ว แล้วนำมาอัดจนมีลักษณะคล้ายกระดาษแผงไข่ จากนั้นนำมาขึ้นรูปเป็นทรงขวด ส่วนฉลากใช้กระดาษรีไซเคิล 100% ที่พิมพ์ด้วยหมึกชีวภาพ ตัวฝาที่เป็นเหล็กก็จะค่อยๆ เป็นสนิมและสลายไปภายใน 1 ปีพร้อมๆ กับตัวขวด

แรกเริ่มเดิมทีนั้น CHOOSE WATER เป็นองค์กรการกุศลที่จัดหาน้ำดื่มสะอาดบรรจุขวดสำหรับผู้ยากไร้ในทวีปแอฟริกา แต่วันหนึ่งลองครอฟท์ก็เริ่มตระหนักว่าขวดพลาสติกที่องค์กรของเขาบรรจุน้ำไปแจกชาวบ้านกลับกลายเป็นการเพิ่มขยะพลาสติกให้โลก ในฐานะนักเคมีลองครอฟท์จึงคิดค้นขวดไร้พลาสติกขึ้นมา โดยใช้เวลาลองผิดลองถูกราว 1 ปีครึ่ง

ลองครอฟท์เพิ่งเปิดตัว CHOOSE WATER ไปเมื่อเดือน เม.ย.ที่ผ่านมา แต่ในเบื้องต้นยังเป็นการจำกัดปริมาณขวดน้ำและจำหน่ายเฉพาะในเว็บไซต์อย่างเป็นทางการ เพื่อรับฟังความคิดเห็นจากผู้ใช้ก่อนจะนำมาปรับปรุงขวดไร้พลาสติกนี้ต่อไป

อีกไม่นานเกินรอโลกคงจะได้พบกับนวัตกรรมขวดรักษ์โลกที่ย่อยสลายได้และไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์ทะเลที่ใครถือใครใช้ก็ดูคูล