เมื่อมหาเศรษฐีแห่งฮ่องกงสร้างวัด มันจะต้องไม่ธรรมดา

วัดฉือซานซื่อ (สำเนียงกวางตุ้งที่ใช้กันในฮ่องกงออกเสียงว่า ฉี่ซ้านจี) ตั้งอยู่ในเขตไต่โป๊ว หรือไทโป ทางด้านตะวันออกของคาบสมุทรซานไก้ หรือนิวเทอริทอรี่ของฮ่องกง นับเป็นอารามที่มีขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในฮ่องกง

ชื่อวัดที่ว่า "ฉือซาน" หมายถึง "เมตตาบรรพต" อันคำว่า เมตตา (ฉือ) และการุณย์ (เปย) นั้นเป็นคุณลักษณะ เป็นไวพจน์กับพระโพธิสัตว์กวนอิม ซึ่งทรงมีมหากรุณาใหญ่หลวงแก่สรรพสัตว์ คำว่า ฉือ หรือเมตตายังนิยมใช้ตั้งชื่อวัดในราชวงศ์ถังอีกด้วย เช่น วัดต้าฉือเอิน ในนครซีอาน ซึ่งเป็นสถานที่ที่พระถังซำจั๋งเคยพำนักและแปลคัมภีร์ทางพุทธศาสนาไว้มากมาย นับเป็นมงคลสถาน และคนรุ่นหลังมักนำชื่อนี้มาใช้ตั้งชื่อวัดวาอารามกัน รวมถึง วัดฉือซาน หรือในภาษากวางตุ้งออกเสียงว่า ฉี่ซ้าน

ทั้งนี้ วัดฉี่ซ้าน สามารถรองรับผู้มาเยือนได้ถึงวันละ 400-500 คน แต่จะไม่เปิดให้ผู้คนมาท่องเที่ยว รับเฉพาะผู้มาปฏิบัติธรรม หากคิดจะไปเยือนต้องแจ้งล่วงหน้าเท่านั้น

จุดเด่นของวัดฉี่ซ้าน คือรูปปฏิมาของพระโพธิสัตว์กวนอิมสูง 76 ม. หรือสูงเป็นอันดับสองของโลก ดูสวยงามเย็นตายิ่งนัก อาคารในพระอารามเกือบทั้งหมดสร้างด้วยสถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์ถัง อันเป็นยุคทองของศิลปะจีน สัดส่วนถูกต้อง แผนผังงดงาม แสดงถึงรสนิยมและศรัทธาของผู้สร้างอยู่ไม่น้อย อีกทั้งยังตั้งอยู่ในฮวงจุ้ยที่สมบูรณ์แบบ ด้านหลังเป็นภูผา ด้านหน้าเป็นท้องทะเล (อ่าวโทวโหล่ว) ตั้งอยู่บนไหล่ เขาแวดล้อมด้วยป่าละเมาะ สงบร่มรื่นยิ่งนัก

ขนาดของวัดที่ใหญ่โตมโหฬาร รวมทั้งได้รับการออกแบบจากสถาปนิกที่มีฝีมือชั้นเยี่ยม จึงไม่น่าแปลกใจที่หากท่านจะทราบว่า ผู้ที่บริจาคทุนทรัพย์ทั้งหมดเพื่อสร้างศาสนสถานนี้ขึ้นมา ก็คือ หลี่เจียเฉิง (เล๋ย์กาสิ่ง หรือลีกาชิง) มหาเศรษฐีอันดับหนึ่ง (หรือสอง) ของเอเชีย ทรัพย์สินมากมายถึงเกือบ 32,000 ล้านเหรียญสหรัฐ

ลีกาชิง เจียดเงินทองบริจาคสร้างวัดเป็นเงินถึง 1,500 ล้านเหรียญฮ่องกง พร้อมตั้งบริษัทรับเหมาก่อสร้างแห่งให่ มเพื่อจัดการสร้างวัดฉี่ซ้านโดยเฉพาะ มีลูกชายที่ชื่อ วิกเตอร์ หรือเล๋ยจากเก่ย (หลี่เจ๋อจวี้) เป็นผู้บริหารบริษัท

ระหว่างการสร้างมีการต่อเติมและปรับเปลี่ยนต่างๆ มากมาย ทำให้ต้นทุนเพิ่มขึ้นสูงมาก แต่เจ้าสัวก็ไม่ยี่หระ ทั้งยังสร้างห้องพักส่วนตัวเป็นห้องกันกระสุนอย่างดีสำหรับเจ้าตัวมาพักปฏิบัติธรรม เพื่อความสะดวกและปลอดภัย ตามวิถีคนรวยที่ต้องระวังคนปองร้ายไว้ก่อน

ไทคูนแห่งเครือบริษัท Hutchison Whampoa แม้จะรวยล้นฟ้า จับอะไรก็เป็นเงินเป็นทอง แต่กลับขึ้นชื่อในเรื่องวิถีชีวิตเรียบง่าย มัธยัสถ์ ใช้ของถูกๆ แต่งตัวเรียบๆ ทั้งยังชอบทำการกุศล แต่น่าสงสัยว่าอะไรที่ทำ หลี่เจียเฉิง ยอมสละเงินทองมากมายมหาศาลเพื่อสร้างวัดนี้ในหนังสืออธิบายมูลเหตุการสร้างวัดฉือซาน หลีกาชิง เล่าว่า เขาเกิดศรัทธาซาบซึ้งในพระศาสนาอย่างยิ่ง หลังได้สดับวัชรเฉทิกปรัชญาปารมิตาสูตร (วัชรสูตร หรือจินกังจิง) ที่ว่า

"...สังขตธรรมทั้งปวง มีอุปมาดั่งความฝัน ดั่งภาพมายา ดั่งฟองน้ำ ดั่งเงา ดั่งน้ำค้าง และดั่งสายฟ้าแลบ ... " (วัชรปรัชญาปารมิตาสูตร สำนวนแปลของ เสถียร โพธินันทะ)

วัชรเฉทิกปรัชญาปารมิตาสูตร เป็นพระสูตรสำคัญของพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน สอนว่าสรรพสิ่งนั้นว่างเปล่า ประกอบด้วยขันธ์ 5 ล้วนแต่เป็นสุญญตา ไม่อาจยึดมั่นถือมั่นได้ เพราะตายไปไม่อาจนำสิ่งใดแม้แต่สิ่งเดียวติดตัวไปได้ นอกจากจิตที่สะสมกรรมดีและกรรมชั่ว

ลีกาชิง คงจะเห็นว่า แม้ตัวเองเป็นมหาเศรษฐีระดับโลก แต่ตายไปก็ไม่อาจนำเงินไปได้แม้แต่แดงเดียวกระมัง จิตใจจึงโน้มเอียงมาทางศาสนามากขึ้น

หลังเกิดความซาบซึ้งในรสพระธรรม คหบดีท่านนี้จึงบริจาคเงินเพื่อสร้างวัดใหญ่โต หวังจะช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ด้วยพุทธธรรรม นับว่า ท่านเจ้าสัวหลี่ ได้ปลูกเมตตาธรรมโพธิจิตไว้ในใจแล้ว

ไม่ว่าในทางธุรกิจหรือชีวิตส่วนตัวจะเป็นเช่นไรก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

ที่มาภาพ 慈山寺 Tsz Shan Monastery