.

โดย อาจารย์ชวินทร์ chavintapoti@gmail.com

วันนี้มาชมพระเครื่องเนื้อดินเผาของเกจิที่โด่งดังของจ.พระนครศรีอยุธยา นั่นคือหลวงพ่อปาน วัดบางนมโค พระเครื่องที่นำมาให้ชมและศึกษานี้ เป็นพระเครื่องทรงพิมพ์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด และมูลค่าการสะสมแพงที่สุดของหลวงพ่อปาน วัดบางนมโค นั่นคือ พิมพ์ไก่หางพวง ครับ

พระเครื่องของหลวงพ่อปานนั้น ลักษณะเป็นพระเนื้อดินเผาทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า เจียนมุมทั้งสี่ด้าน เป็นพระเครื่องที่มีการปลอมแปลงน่ากลัวเช่นกัน นอกเหนือจากการแม่นพิมพ์แล้ว ต้องเข้าใจสภาพธรรมชาติของมวลสารที่นำมาจัดสร้างและธรรมชาติตามสภาพของพระดินเผาด้วยครับ

มาดูจุดพิจารณาของ พระพิมพ์ไก่หางพวงกัน1.ใบหูข้างซ้ายขององค์พระจะมีเส้นแซมบางๆ2.ซอกแขนฝั่งซ้ายมือองค์พระจะอยู่สูงกว่าและกว้างกว่าซอกแขนฝั่งขวามือองค์พระ3.ปลายสังฆาฏิจะจรดกับจุดกึ่งกลางพระหัตถ์ทั้งสอง4.มีเส้นน้ำตกจากใต้พระเพลามาชนบัวเม็ดที่ 45.มีเส้นน้ำตกจากใต้พระเพลามาชนบัวเม็ดที่ 56.มีเส้นน้ำตกจากใต้พระเพลามาชนบัวเม็ดที่ 67.มีเส้นน้ำตกจากใต้พระเพลามาชนบัวเม็ดที่ 78.มีเนื้อย้อยลงมาจบบัวเม็ดที่ 89.บัวเม็ดที่ 4 และ บัวเม็ดที่ 5 ห่างกันแต่มีเส้นบางๆ เชื่อมต่อ10.มีเนื้อย้อยจากบัวเม็ดที่ 2 มาชนหางไก่11.หางไก่เส้นบนสุดคมชัด12.มีเนื้อย้อยจากใต้บัวเม็ดที่ 5 มาชนหัวไก่13.ดวงตาไก่เม็ดกลมนูน14.มีเส้นเนื้อย้อยระหว่างบัวเม็ดที่ 6 และบัวเม็ดที่ 7 มาชนกับหัวไก่15.เส้นบางๆ ที่ขอบพื้นผนังด้านล่างฝั่งซ้ายขององค์พระ16.ก้นไก่แหลมมีเส้น 2 เส้น17.ไม่มีตีนไก่ มีแต่ขาไก่ 2 ข้างเป็นเส้นคมๆ

ส่วนจุดพิจารณาด้านหลังองค์พระนั้น 1.จะเป็นหลังเรียบมีรอยปาดแต่งเล็กน้อย2.พื้นผิวองค์พระคล้ายรูพรุนแบบพระเนื้อดินเป็นธรรมชาติ3.มีหลุมบ่อเป็นธรรมชาติแบบพระเนื้อดิน4.สำหรับองค์นี้ปรากฎรอยนิ้วมือของผู้กดพิมพ์ด้วย

เนื้อหามวลสารพระหลวงพ่อปานนั้นมาจากดินขุยปู,ดินนวลและดินเหนียวที่ขุดลงไปค่อนข้างลึกในทุ่งนา และนำดินที่ได้มาบดและกรองให้ได้เนื้อดินเหนียวที่นวล มีความละเอียดปานกลาง สีของพระเครื่องนั้น หลังจากเผาแล้วจะออกสีอิฐ และด้วยสภาพความเก่าของพระเนื้อดินเผา จะแปรเปลี่ยนออกสีค่อนข้างซีดเหมือนสีชมพูอ่อนๆ เมื่อส่องดูจะเห็นเห็นเม็ดทรายเล็กๆ ปรากฏทั่วองค์พระมากน้อยต่างกันไปขึ้นอยู่กับสภาพการสัมผัสถูกองค์พระ

ถ้าเป็นพระสร้างเลียนแบบ เนื้อพระเมื่อเผามาใหม่ จะมีร่องรอยความสดใหม่ของการเผา(เหมือนอิฐเก่าและอิฐใหม่) จะปรากฏความแกร่งมากกว่าปกติ อีกทั้งรอยอุดของผงวิเศษก็จะต่างกัน วัสดุที่ใช้อุดคือซิเมนต์ก็แตกต่างกันตามอายุขัย ของเลียนแบบมักจะเห็นเป็นสีขาวแข็ง

ด้านคุณวิเศษของพระเครื่องหลวงพ่อปานนั้น สามารถนำไปใช้แก้คุณไสย รักษาโรคต่างๆ แม้กระทั่งโดนพิษจากสัตว์ และทำน้ำมนต์ประพรมสินค้าที่มีผู้อธิษฐานนำไปใช้มากมาย โดยมีขั้นตอนการทำน้ำมนต์ดังนี้

เตรียมดอกไม้ ธูปเทียนและขันน้ำสะอาดเพื่อทำน้ำมนต์ วางพระหลวงพ่อปาน พิมพ์ไหนก็ได้ จากนั้นท่องคาถาดังนี้ "เอหิสรรพ พุทธานุภาเวนะ เอหิสรรพ ธัมมานุภาเวนะ เอหิสรรพ สังฆานุภาเวนะ พุทธัง อาราธนานัง ประสิทธิ ธัมมัง อาราธนานัง ประสิทธิ สังฆัง อาราธนานัง ประสิทธิ อิทธิฤทธิ์ พุทธนิมิตตัง"

เมื่ออธิษฐานเสร็จก็นำพระไปแช่ในขันน้ำมนต์ ว่าคาถาข้างต้น 3 จบพร้อมกับถือเทียนที่จุดบูชาพระให้น้ำตาเทียนหยดลงไปในขันน้ำ กลั้นใจเป่าน้ำในขัน 3 ครั้ง ก็สามารถนำไปใช้ได้

อุปเท่ห์ของพระพิมพ์ทรงสัตว์ต่างๆ ของหลวงพ่อปานนั้น ได้จำแนกไว้ดังนี้พระพิมพ์ทรงไก่ เด่นทางทำมาค้าขาย เมตตามหานิยม ในพิมพ์ทรงไก่นั้นยังจำแนกแตกออกไปอีกคือ ไก่หางพวง นิยมสูงสุด รองลงมาคือ พิมพ์ไก่หางรวม,พิมพ์ไก่หางสามเส้น,พิมพ์ไก่หางสี่เส้นบัวสองชั้น,พิมพ์ไก่หางสี่เส้นบัวชั้นเดียว,พิมพ์ไก่หางห้าเส้น และพิมพ์ไก่ยันต์แถวเดียว เป็นต้น

พระพิมพ์ทรงหนุมาน เด่นทางด้านการเป็นผู้นำด้านการปกครอง แคล้วคลาด มักเป็นที่นิยมของกลุ่มข้าราชการ ตำรวจ ทหาร มีพิมพ์หนุมานทรงเครื่อง,พิมพ์หนุมานใหญ่ไม่ทรงเครื่อง,พิมพ์หนุมานเล็กยันต์แถวเดียว,พิมพ์หนุมานหาวเป็นดาวเป็นเดือน เป็นต้น

พระพิมพ์ทรงครุฑ เด่นทางด้านอำนาจเป็นที่นิยมของข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ระดับสูง มีพิมพ์ครุฑใหญ่,พิมพ์ครุฑกลาง,พิมพ์ครุฑเล็ก,พิมพ์ครุฑผีเสื้อ เป็นต้น

พระพิมพ์ทรงเม่น เด่นทางด้านเกษตรกรรม และค้าที่ดิน มีพิมพ์เม่นบัวสองชั้น 8 จุด,พิมพ์เม่นบัวสองชั้น 7 จุด,พิมพ์เม่นบัวชั้นเดียว,พิมพ์เม่นมังกร,พิมพ์เม่นบัวโค้งพิมพ์เม่นเล็ก,พิมพ์เม่นหัวกลับ,พิมพ์เม่นโบราณ เป็นต้น

พระพิมพ์ทรงปลา เด่นทางด้านค้าขายทางน้ำ ธุรกิจทางเรือ มีพิมพ์ทรงปลาจีน,พิมพ์ทรงปลาหมอ,พิมพ์ทรงปลากัด เป็นต้น

พระพิมพ์ทรงนก เด่นทางด้านอาชีพการสื่อสาร นักพูด นักแสดง นักกฎหมาย นักการทูต นักต่อรอง มีพิมพ์นกปางสมาธิ,พิมพ์นกปางมารวิชัย,พิมพ์นกฐานสามชั้น,พิมพ์นกฐานสายบัว,พิมพ์นกบัวฟันปลา เป็นต้น

นอกจากพิมพ์ทรงที่กล่าวมาข้างต้นนี้ ยังมีพิมพ์ทรงโบราณที่ท่านสร้างไว้ก่อนหน้าจำนวนมาก อย่างไรก็ตาม พระเครื่องทุกพิมพ์ของหลวงพ่อปาน วัดบางนมโค ล้วนเป็นที่เสาะแสวงหาของนักสะสม เพราะทุกพิมพ์ทรงล้วนปรากฏประสบการณ์จากการนำไปบูชาทั้งสิ้น