พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้คณะสัตวแพทยศาสตร์ ม.เกษตรฯ เผยแพร่สายเลือดคุณทองแดงตั้งแต่เดือนพ.ย.2562 ไปจนถึงเดือนมี.ค.2563

เมื่อวันที่ 8 ต.ค.ที่ห้องประชุม 505 อาคารเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบ พระชนมพรรษา คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน ดร.จงรัก วัชรินทร์รัตน์ รักษาการอธิการบดี พร้อมด้วย ผส.น.สพ.ดร.คงศักดิ์ เที่ยงธรรม คณบดีคณะสัตวแพทยศาสตร์ และคณะ ได้ร่วมกันแถลงข่าวครอบครัวคุณทองแดง จากการผสมเทียมน้ำเชื้อแช่แข็ง ซึ่งเป็นสายเลือดคุณทองแดง สุนัขหลวงในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทั้ง 2 ชุด จำนวน 8 สุนัข โดยเป็นหลานคุณทองแดง ลำดับที่ 3 ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานภาพหลานคุณทองแดง มาให้ประชาชนได้ชื่นชมด้วย

ผส.น.สพ.ดร.คงศักดิ์ เที่ยงธรรม คณบดีคณะสัตวแพทย์ศาสตร์ กล่าวว่า สุนัขหลวงที่ทรงโปรดมากที่สุดคือ "คุณทองแดง" โดยมีลักษณะพิเศษเฉพาะตัวของคุณทองแดง คือเป็นสุนัขที่มีความซื่อสัตย์ อ่อนน้อม ถ่อมตนและเฉลียวฉลาด มีคู่ผสมชื่อ "คุณทองแท้" เป็นสุนัข "พันธุ์บาเซนจิ" มีการสืบสายเลือดจำนวน 9 สุนัข และมีลูก มีหลานเพิ่มขึ้น ปัจจุบันลูกสุนัขทั้ง 9 ได้เสียชีวิตหมดแล้ว แต่ยังมีสุนัขรุ่นหลานอยู่จำนวนหนึ่งที่ปัจจุบันก็ได้ลดลงเรื่อยๆตามอายุที่เพิ่มมากขึ้น

ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ก็ได้สืบสานต่อยอดตามพระราชปณิธานพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในเรื่องของการช่วยเหลือสัตว์ พระองค์ทรงมีพระราชกรณียกิจหลายต่อหลายครั้งที่แสดงถึงน้ำพระราชหฤทัยที่ทรงมีพระเมตตาต่อสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์ที่ถูกทำร้าย หรือสัตว์เลี้ยงที่ตกทุกข์ได้ยาก รวมถึงสุนัขเกรทเดนที่พระองค์ได้ทรงรับไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ ซึ่งตอนนี้มีอาการดีขึ้นเรื่อยๆเป็นลำดับ

นอกจากนี้ ในหลวงรัชกาลที่ 10 ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ขยายพันธุ์สายเลือดของคุณทองแดง เพื่อ "สืบทอด" ครอบครัวคุณทองแดงอีกด้วย เพื่อที่ประชาชนจะได้รำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และคิดถึงคุณทองแดง

"คุณทองแดงมีลูกทั้งหมด 9 สุนัข โดยทั้งคุณทองแดงและลูกได้เสียชีวิตไปทั้งหมดแล้ว แต่ในปัจจุบันเทคโนโลยีได้ก้าวล้ำทันสมัย จึงทำให้ทีมสัตวแพทย์ทุกคนสามารถเก็บน้ำเชื้อ ของลูกคุณทองแดงนำไปแช่แข็งไว้ได้ โดยแช่ไว้ในธนาคารน้ำเชื้อแช่แข็ง ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พระองค์ยังทรงมีพระบรมราชานุญาตให้ดำเนินการ ผสมเทียม น้ำเชื้อแช่แข็งกับสุนัขทรงเลี้ยงเพศเมียจำนวน 2 สุนัขที่ได้พระราชทานมาให้อีกด้วย" คณบดีคณะสัตวแพทย์ศาสตร์ กล่าว

ผศ.สพ.ญ.ดร.จันทร์จิรา ภวภูตานนท์ รองหัวหน้าภาควิชาเวชศาสตร์คลินิกสัตว์เลี้ยง กล่าวถึงขั้นตอนกระบวนการผสมเทียมว่า เบื้องต้นได้นำน้ำเชื้อแช่แข็งของลูกคุณทองแดงทั้ง 5 สุนัขมาประเมินคุณภาพ พบว่า น้ำเชื้อแช่แข็งของคุณทองเอก และคุณทองหยิบ มีคุณภาพดีที่สุด จึงได้นำน้ำเชื้อมาผสมด้วยการฉีดเข้าไปทางช่องคลอดสุนัขเพศเมีย จากนั้นประมาณ 21-25 วัน ก็ได้เฝ้าติดตามประเมินการผสมเทียมว่า "ตั้งครรภ์หรือไม่"

"เมื่อวันที่ 30 ส.ค. 2548 ทางทีมสัตวแพทย์ได้ทำการเก็บน้ำเชื้อแช่แข็งจากลูกคุณทองแดง เพศผู้จำนวน 5 สุนัข ได้แก่ คุณทองเอก คุณทองทัต คุณทองม้วน คุณทองหยิบ และคุณทองพล โดยเก็บน้ำเชื้อแช่แข็งด้วยอุณหภูมิติดลบถึง -196 องศาเซลเซียส ไว้ในหลอดขนาด 0.25 ซีซี และ 0.5 ซีซี แช่ไว้ในไนโตรเจนเหลว ซึ่งก็มีอายุ 14 ปีแล้ว"ผศ.สพ.ญ.ดร.จันทร์จิรา กล่าว

ผศ.สพ.ญ.ดร.จันทร์จิรา กล่าวว่า การสืบสายเลือดลูกสุนัขหลวงชุดใหม่จำนวน 2 ชุดนั้นจะประกอบไปด้วย ชุดที่ 1 น้ำเชื้อแช่แข็งของ "คุณทองเอก" (ลูกคุณทองแดงลำดับที่ 3) ผสมเทียมกับสุนัขชื่อ "คุณแอลลี่" พันธุ์บาเซนจิ เมื่อวันเสาร์ที่ 20 เม.ย. 2562 จนประสบความสำเร็จ คุณแอลลี่ตั้งท้องและได้คลอดลูกสุนัขด้วยวิธีธรรมชาติ จำนวน 5 สุนัข เมื่อวันจันที่ 17 มิ.ย.2562 ที่ผ่านมา

ขณะที่ชุดที่ 2 ได้นำน้ำเชื้อแช่แข็งของ "คุณทองหยิบ" (ลูกคุณทองแดงลำดับที่ 6) ได้ผสมเทียมกับสุนัขหลวงชื่อ "คุณแอน" พันธุ์บาเซนจิเช่นเดียวกันกับชุดแรก เมื่อวันที่ 8 ก.ค. 2562 จนประสบความสำเร็จตั้งท้องและได้คลอดลูกสุนัขด้วยวิธีธรรมชาติเช่นกัน จำนวน 3 สุนัข เมื่อวันศุกร์ที่ 6 ก.ย.2562 ซึ่งทั้ง 2 ชุดได้ทำการคลอดที่โรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน ซึ่งสุนัขทั้งหมดมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงดี

ด้าน น.สพ.นนทษิต ชุติญาณวัฒน์ ผู้ช่วยคณบดีฝ่ายกิจการพิเศษ คณะสัตว์แพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวว่า ที่พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ทรงเลือกน้ำเชื้อแช่แข็งของคุณทองเอกและคุณทองหยิบ ก็เพราะมีลักษณะสีใกล้เคียงกับคุณทองแดงที่สุด อีกทั้งยังมีน้ำเชื้อที่แข็งแรงและมีคุณภาพที่ดีอีกด้วย ซึ่งพระองค์ยังได้พระราชทานชื่อหลานคุณทองแดงชุดใหม่เป็น ชื่อต้นไม้ โดยหลานคุณทองแดงชุดแรกที่เกิดจากน้ำเชื้อแช่แข็งของ "คุณทองเอก" กับ "คุณแอชลี่" มีทั้งหมด 5 สุนัข ดังนี้ 1.คุณทองโมกมัน เพศเมีย สีดำ 2.คุณทองศรีตรัง เพศเมีย สีน้ำตาล 3.คุณทองพิกุล เพศเมีย สีน้ำตาล 4.คุณทองอินทนิล เพศผู้ สีดำ และ 5.คุณทองกันเกรา เพศผู้ สีน้ำตาล

สำหรับ สุนัขชุดที่ 2 ที่เกิดจากน้ำเชื้อแช่แข็งของ “คุณทองหยิบ” และ “คุณแอน” มีทั้งหมด 3 สุนัข ดังนี้ 1.คุณทองชัยพฤกษ์ เพศผู้ สีน้ำตาล 2.คุณทองรวงผึ้ง เพศผู้ สีน้ำตาล และ 3.คุณทองจามจุรี เพศผู้ สีน้ำตาล” น.สพ.นนทษิต กล่าว

นอกจากนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้เผยแพร่สายเลือดคุณทองแดง และจัดทำสื่อประชาสัมพันธ์สุนัขหลวงและคุณทองแดงในสื่อต่างๆ ทั้งของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และสื่อมวลชนตั้งแต่เดือนพ.ย.2562 ไปจนถึงเดือนมี.ค.2563 อีกด้วย

อย่างไรก็ตาม ในเดือนมี.ค.2563 นั้นจะมีการจัดนิทรรศการ “สุนัขแก้วในรัชกาลที่ 9” ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานภาพหาชมได้ยากของในหลวงรัชกาลที่ 9 กับคุณทองแดง ที่ไม่เคยเผยแพร่ที่ใดมาก่อน เพื่อให้คนไทยได้ชื่นชม รวมทั้งการจัดทำของที่ระลึกของครอบครัวคุณทองแดง ให้แก่ประชาชนได้เก็บสะสมอีกด้วย