ชื่นชมชาวพระนครศรีอยุธยาที่ช่วยอนุรักษ์โบราณสถาน เพียงแต่ท่านไม่บุกรุกโบราณสถาน ก็ถือว่าช่วยอนุรักษ์แล้ว

โดย สมาน สุดโต

นายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เป็นประธานในการเปิดศูนย์ข้อมูลการอนุรักษ์นครประวัติศาสตร์ พระนครศรีอยุธยา เมื่อวันที่ 24 ก.ย.2562 เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้สภาพเดิม และขั้นตอนในเชิงเปรียบเทียบว่า ก่อนการอนุรักษ์โบราณสถาน โบราณวัตถุ และจิตรกรรมฝาผนัง ในพระอารามสำคัญ ทั้งที่อยู่ในเขตอุทยานประวัติศาสตร์และนอกเขตอุทยานประวัติศาสตร์นั้น มีขั้นตอนการดำเนินการอย่างไร

นายอนันต์ กล่าวว่า ข้อมูลที่จัดแสดงที่ศูนย์แห่งนี้ แสดงในรูปนิทรรศการแบ่งเป็น 5 ส่วน คือส่วนที่ 1 เรื่องมรดกโลก ส่วนที่ 2 เรื่องประวัติการอนุรักษ์โบราณสถานพระนครศรีอยุธยา ส่วนที่ 3 เรื่องนครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยากับการอนุรักษ์และพัฒนา ส่วนที่ 4 เรื่องงานอนุรักษ์ประเภทต่างๆ และส่วนที่ 5 เรื่องนครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยากับการพัฒนาในอนาคต

การจัดนิทรรศการนั้นใช้เทคโนโลโลยี และรูปแบบการนำเสนอที่เข้าใจง่าย ทันสมัยประกอบด้วยแผนที่ แผนผัง จำลองภาพโบราณสถานอยุธยา จำลองภาพการอนุรักษ์โบราณสถานประเภทต่างๆ เป็นต้น

ผู้สนใจสามารถเข้าได้ทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00-18.00 น เว้นวันจันทร์ อังคาร และวันนักขัตฤกษ์ ซึ่งเป็นวันปิดทำการ หรือสอบถามข้อมูลได้ที่ 035 24 2286

หลังจากทำพิธีเปิดแล้ว นายอนันต์ ได้นำชมนิทรรศการที่จัดเต็มพื้นที่ ในอาคารศูนย์ข้อมูล ที่ได้รับการปรับปรุงใหม่หลังจากถูกน้ำท่วมใหญ่ เมื่อ พ.ศ.2554 นายอนันต์จะเกษียณอายุสิ้นเดือนก.ย.2562 นี้ ได้ใช้โอกาสนี้ไปชมวัดมหาธาตุ ซึ่งเป็นวัดศูนย์กลาง หรือหลักเมือง ของพระนครศรีอยุธยา ที่มีพระปรางค์ประธาน (พังทลายลง) สูงใหญ่ กว่าพระปรางค์วัดอรุณราชวราราม แวดล้อมด้วยพระปรางค์บริวาร แต่สภาพทั่วไปได้รับการฟื้นฟูตามลำดับ จนเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของอุทยานประวัติศาสตร์แห่งนี้

นายอนันต์ เคยดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักศิลปากรที่ 3 พระนครศรีอยุธยา เล่าว่า ในตอนคำวันหนึ่งได้เพ่งมองโบราณสถานพระนครศรีอยุธยา ที่สรรค์สร้างด้วยพระมหากรุณาธิคุณของพระมหากษัตริย์ในอดีต แต่ร่วงโรยลง ส่วนเราชาวบ้านธรรมดาคนหนึ่งได้มีโอกาสมาสนองงานของพระองค์ท่าน จึงรู้สึกเกิดปีติล้นพ้น

ทั้งนี้ การอนุรักษ์วัดมหาธาตุเป็นต้นแบบการอนุรักษ์ ไม่มีอะไรน่าห่วง ในขณะเดียวกันก็ชื่นชมเจ้าหน้าที่กรมศิลป์ว่า มีความรู้เข็มแข็ง มีวิสัยทัศน์ในเชิงวิเคราะห์ ใช้นวัตกรรมมาช่วยในการอนุรักษ์และชื่นชมชาวพระนครศรีอยุธยาที่ช่วยอนุรักษ์โบราณสถาน เพียงแต่ท่านไม่บุกรุกโบราณสถาน ก็ถือว่าช่วยอนุรักษ์แล้ว

ณ วัดมหาธาตุแห่งนี้ได้ยินไกด์แนะนำ นักท่องเที่ยวว่า จะพาไปดูไฮไลท์ของวัดนี้ก่อนพาไปดูเศียรพระพุทธรูปในรากไม้ ซึ่งเป็นเศียรพระพุทธรูปหินทรายที่แตกหักจากองค์พระแล้วถูกรากต้นโพธิ์ขึ้นปกคลุม ลักษณะพระพักตร์ค่อนข้างแบนและกว้าง พระขนงและขอบพระเนตรป้ายเป็นแผ่นใหญ่ ขอบพระโอษฐ์กว้างเป็นแนวตรง ขอบพระโอษฐ์ยกเป็นสันขึ้นเล็กน้อย เป็นศิลปกรรมสมัยอยุธยาตอนกลาง กำหนดอายุได้ราวกลางพุทธสตวรรษที่ 21