.

เมื่อเอ่ยชื่อ จ.เลย ใครก็มักคิดถึง เชียงคาน และ แก่งคุดคู้ ซึ่งมีชื่อเสียงคุ้นหู คุ้นตา เหล่านักท่องเที่ยว แต่ความจริงแล้ว ที่ อ.เชียงคาน จ.เลย ไม่ได้มีสถานที่ขึ้นชื่อเพียงเท่านี้ หากแต่ยังมีชุมชนเล็ก ๆ ที่น่าสนใจอย่างยิ่ง ชื่อว่า “บ้านนาป่าหนาด” หมู่ที่ 4 ต.เขาแก้ว ที่เป็นหมู่บ้านของชาว “ไทดำ”

ชื่อของบ้านนาป่าหนาด ได้มาจากการที่หมู่บ้านนี้ มีต้นหนาด ที่เชื่อกันว่า มีสรรพคุณไล่ผี ขึ้นอยู่มากมายแต่ที่น่าสนใจจริง ๆ ไม่ใช่แค่เรื่องของต้นหนาด หากแต่เป็นเรื่องของ วิถีชีวิต-วิถีชุมชน-วิถีวัฒนธรรม อันสืบเนื่องมาจากหมู่บ้านแห่งนี้ เป็นชุมชนของ “ชาวไทดำ” ที่พวกเขาเรียกตัวเองกันว่า “ไต”

ชาวไตหรือ ไทดำ รู้จักกันในหลายชื่อ เช่น ลาวโซ่ง , ไทยโซ่ง , ผู้ไตซงดำ หรือ ไทยโซ่งดำ มีถิ่นเดิมอยู่ที่ เมืองสิบสองจุไท มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นอย่างหนึ่งก็คือ ทรงผม เรียกว่าปั้นเกล้า ที่จะบ่งบอกถึงอายุ และสถานภาพ

บ้านนาป่าหนาดเป็นชุมชนของชาวไทดำ ที่ควรค่าแก่การตามรอย แอ่งเล็ก...เช็คอิน อย่างยิ่ง และ บ้านนาป่าหนาด ก็เป็นอีกหนึ่งชุมชน จาก 3,273 ชุมชน ในโครงการชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ของ กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ภายใต้โครงการ ไทยนิยม ยั่งยืน

ชุมชนแห่งนี้มีอัตลักษณ์เฉพาะตัว โดยเฉพาะประเพณีต่าง ๆ ที่งดงามในความเรียบง่าย ทั้งการละเล่น เช่น การฟ้อนแคน หรือ อิ้นกอนฟ้อนแคน การละเล่น แซปาง พิธีกรรมแสดงความเคารพต่อ หมอมด ประจำหมู่บ้าน

มะกอน ลอดบ่วง การโยนลูกผ้าลักษณะสามเหลี่ยมมีหาง ภายในยัดด้วยฝ้าย ให้ลอดห่วง เพื่อเสี่ยงทาย หรือเลือกคู่ ตุ้มนกตุ้มหนู ดอกไม้ไทดำ ที่ใช้ประดับต้นปางเพื่อขอบคุณ ผีบรรพบุรุษ หรือ ผีฟ้า หรือแม้แต่ตัวอักษรไทดำ ก็เป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่น ที่น่าเรียนรู้ด้วยความตื่นตาตื่นใจเหลือเกิน

ที่พลาดไม่ได้เลยก็คือศิลปะการทอผ้า แบบดั้งเดิม ที่เป็น หัตถกรรมภูมิปัญญา อันงดงามเช่นเดียวกับ อาหารไทดำ อย่าง ลาบมะเขือขืน และ แจ่วอด ที่ทำจาก ใบบอนคัน กินแกล้มกับผักหลากหลายชนิด ที่ผู้มาเยือนไม่ควรเสียโอกาส ในการลิ้มลองรสชาติอันแสนอร่อยอย่างยิ่ง

บ้านนาป่าหนาด เป็นชุมชนของชาวไทดำ ที่ควรค่าแก่การตามรอย แอ่งเล็ก...เช็คอิน จริง ๆ ที่นี่มี ศูนย์วัฒนธรรมไทดำ , หอเจ้าบ้าน และ บ้านพิพิธภัณฑ์ไทดำ ให้เรียนรู้วิถีชีวิตและวัฒนธรรม และยังมี เฮือนอ้ายเอ้ม ให้เรียนรู้ศิลปะการทอผ้าฝ้ายพื้นเมือง

ที่นี่มีสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ เช่นว่า ป่าภูแก้ว ,อ่างเก็บน้ำฮอย และ ภูหวดที่นี่ มีวิถีความเชื่อและศรัทธาที่หลากหลาย แบบ พหุวัฒนธรรม แต่อยู่ร่วมกันได้อย่างงดงาม และที่สำคัญที่สุดก็คือ ผลิตภัณฑ์ของฝาก OTOP อาทิ ผ้าฝ้ายทอมือ , เครื่องประดับไทดำ , ตุ้มนกตุ้มหนู , ถั่วดาวอินคา , กาแฟ , สบู่สมุนไพร , ดอกไม้ประดิษฐ์ ที่ทำจากไหมพรมหลากสี และ ฯลฯ

วิถี ไทดำ-บ้านนาป่าหนาด-เชียงคาน เป็นอีกหนึ่งความภาคภูมิใจ ที่ควรค่าแก่การ ร่วมสุข ร่วมวิถี ร่วมสมัย ที่รอให้ใครต่อใครไปสัมผัสเสน่ห์แห่งการเรียนรู้อย่างรื่นรมย์ของที่นี่ด้วยตัวเอง...