สส. เสริมศักยภาพ เครือข่ายชุมชนและโรงเรียน

สส. เสริมศักยภาพ เครือข่ายชุมชนและโรงเรียน ขยายผลต้นแบบการจัดการขยะที่ต้นทางสู่พื้นที่ใหม่ ผลักดันประเทศไทยให้เป็นสังคมปลอดขยะอย่างยั่งยืนกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) โดยกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม (สส.) จัดกิจกรรมขยายผลต้นแบบการจัดการขยะที่ต้นทาง ระหว่างวันที่ 21 – 23 มิถุนายน 2566 ณ ห้องประชุมอารีย์สัมพันธ์ ชั้น 3 อาคารกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และจังหวัดราชบุรี เพื่อส่งเสริม พัฒนา และสนับสนุนพื้นที่เรียนรู้ชุมชนและโรงเรียนต้นแบบการจัดการขยะที่ต้นทางสู่พื้นที่ใหม่ ให้เกิดความยั่งยืนและครบวงจร Zero Waste Society รวมถึงขยายผลพื้นที่เรียนรู้ในด้านการจัดการขยะที่ต้นทาง การลด การคัดแยก และนำกลับมาใช้ใหม่ กับภาคีเครือข่ายในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จำนวน 40 พื้นที่ ร่วมผนึกกำลังในการผลักดันประเทศไทยให้เป็นสังคมปลอดขยะอย่างยั่งยืน

นายวรพล จันทร์งาม รองอธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า ปี 2565 ประเทศไทยมีขยะมูลฝอยเกิดขึ้น 25.70 ล้านตัน หรือ 70,411 ตัน/วัน กระจายตัวตามภูมิภาคต่าง ๆ มีอัตราการเกิดขยะมูลฝอย เฉลี่ยเท่ากับ 1.07 กิโลกรัม/คน/วัน ซึ่งขยะมูลฝอยมีปริมาณเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา (24.98 ล้านตัน) ร้อยละ 3 เนื่องจากในปี พ.ศ. 2563 -2564 ประเทศไทยอยู่ในช่วงล็อกดาวน์ซึ่งมีการจำกัดกิจกรรมของประชาชน รวมถึงการเดินทางทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่า (COVID-19) เมื่อสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่า (COVID-19) ได้คลี่คลายลงจากจำนวนของผู้ติดเชื้อที่มีแนวโน้มลดลง ทำให้รัฐบาลได้มีประกาศมาตรการคลายล็อกดาวน์ ประกอบกับมาตรการกระตุ้นการท่องเที่ยวภายในประเทศและเริ่มเปิดประเทศ ส่งผลให้ประชาชนกลับมาดำเนินชีวิตตามปกติมากขึ้น และวิถีการดำเนินชีวิตประชาชนบางส่วนยังคงพฤติกรรมการซื้อและบริโภคในบริการสั่งซื้อสินค้าและอาหารผ่านระบบออนไลน์ ทำให้ขยะมูลฝอยประเภทบรรจุภัณฑ์พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง (Single use plastic) ยังคงมีปริมาณสูง รวมทั้งนักท่องเที่ยวเริ่มทยอยกลับมาเที่ยวในประเทศไทยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากปี 2564 จำนวนนักท่องเที่ยวประมาณ 400,000 คน เป็น 11 ล้านคน ในปี 2565 ทำให้ภาพรวมปริมาณขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นมีปริมาณเพิ่มขึ้น จะเห็นได้ว่าปัญหาขยะมูลฝอยนั้นถือเป็นปัญหาสำคัญของประเทศที่ต้องแก้ไขอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในสังคมตั้งแต่ระดับบุคคล ครัวเรือน ชุมชน และหน่วยงานภาคีเครือข่าย

          กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องดังกล่าว จึงได้นำแนวคิด Zero Waste การจัดการขยะเหลือศูนย์ โดยใช้หลัก 3Rs มาเผยแพร่ให้แก่ชุมชนและโรงเรียน ผ่านโครงการชุมชนปลอดขยะ (Zero waste) และ โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) เพื่อเป็นการขยายผลแหล่งเรียนรู้สู่พื้นที่ใหม่และสร้างความยั่งยืนในการดำเนินโครงการด้านการส่งเสริมการคัดแยกขยะมูลฝอยการจัดการขยะมูลฝอยในชุมชนและสถานศึกษา ให้สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาล รวมถึงโครงการเครือข่ายต้นแบบการจัดการขยะที่ต้นทางสู่พื้นที่ใหม่ประจำปี 2566 จำนวน 40 แห่ง เพื่อเปลี่ยนมุมมองของขยะ ให้กลายเป็นสิ่งของที่มีคุณค่า โดยการลด การใช้ซ้ำ และการนำกลับมาใช้ใหม่ เป็นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน ซึ่งผู้นำชุมชน ผู้บริหารโรงเรียน  และคณะครูแกนนำ ประจำพื้นที่ต้นแบบการจัดการขยะที่ต้นทาง ทั้ง 40 แห่ง ถือเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีความรู้ ความสามารถ และเป็นกำลังสำคัญในการต่อยอดความรู้และขยายผลความสำเร็จด้านการจัดการขยะมูลฝอยในระดับพื้นที่อย่างเหมาะสมตามบริบทของแต่ละพื้นที่ โดยในครั้งนี้เป็นการจัดกิจกรรมขยายผลต้นแบบการจัดการขยะที่ต้นทาง มีบุคลากรประจำเครือข่ายการจัดการขยะชุมชนและโรงเรียน ประกอบด้วย ผู้นำชุมชน จำนวน 22 แห่ง คณะครู จำนวน 18 แห่ง รวมจำนวนทั้งสิ้น 40 คน เข้าร่วมกิจกรรมดังกล่าว ซึ่งจะได้รับการฝึกปฏิบัติพัฒนาศักยภาพบุคลิกภาพความเป็นผู้นำ Zero Waste มุ่งสู่พื้นที่ต้นแบบการจัดการขยะสู่สังคมคาร์บอนต่ำ มีการแบ่งกลุ่มจัดกิจกรรมปฏิบัติการ (workshop) ระดมความคิดเห็น รวมไปถึงการศึกษาดูงานด้านการบริหารจัดการขยะและสิ่งแวดล้อม ตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน ระบบนิเวศป่าชายเลน การเพิ่มพื้นที่สีเขียวเพื่อดูดซับคาร์บอนฯ ณ วนอุทยานปราณบุรี อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ศึกษาดูงานแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ณ ศูนย์การเรียนรู้โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) โรงเรียนเทศบาลบ้านบ่อฝ้าย (สังฆประชาอุทิศ) อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และศึกษาดูงานแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ณ ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนปลอดขยะ (Zero Waste) ชุมชนบ้านรางพลับ เทศบาลตำบลกรับใหญ่ อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี

เนื่องจากองค์ความรู้ เทคนิค นวัตกรรมการจัดการขยะและสิ่งแวดล้อมมีการพัฒนาก้าวหน้าอยู่ตลอดเวลา การเปิดโอกาสให้ทุกท่านได้พัฒนาความรู้จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในพื้นที่จริง และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ร่วมกันระหว่างเครือข่าย จึงเป็นกิจกรรมที่ควรดำเนินการอยู่เสมอ เพื่อนำความรู้ไปพัฒนางานพื้นที่แหล่งเรียนรู้ให้ก้าวหน้า สอดคล้องกับสถานการณ์ในปัจจุบัน อีกทั้งยังเป็นการเตรียมความพร้อมบุคลากรประจำแหล่งเรียนรู้ชุมชนและโรงเรียนปลอดขยะในด้านองค์ความรู้ นวัตกรรม ทักษะการสื่อสารและถ่ายทอดความรู้ และการบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนเปิดโอกาสแลกเปลี่ยนประสบการณ์บทเรียนความสำเร็จจากเครือข่ายศูนย์เรียนรู้ชุมชนปลอดขยะและโรงเรียนปลอดขยะ เพื่อสร้างเครือข่ายความร่วมมือ พัฒนาสู่การเป็นศูนย์เรียนรู้การจัดการขยะที่ต้นทาง ที่เข้มแข็ง ขยายความสำเร็จสู่สังคมต่อไปได้อย่างยั่งยืน นายวรพล จันทร์งาม กล่าวทิ้งท้าย